reklama
reklama

Historia noworudzkiego browaru

Opublikowano:
Autor:

reklama
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

WiadomościSpośród pięciu działających wcześniej w Nowej Rudzie, do 1945 roku dotrwał tylko jeden. Był to oddział zamiejscowy firmy Gorkauer Societatsbrauerei A.G. z Sobótki, który mieścił się przy dzisiejszej ul. Bohaterów Getta 10.
reklama

Wyposażony w nowoczesną, podwójną warzelnię, z kotłem zaciernym o poj. 52 hektolitrów i kotłem warzelnym o poj. 130. Produkowano tu piwo dolnej i górnej fermentacji (lekkie - 3,8 % i mocne - 11,5%) oraz napoje bezalkoholowe. Browar miał system sztucznego chłodzenia, z lodu naturalnego korzystano sporadycznie. Roczna produkcyjna słodowni wynosiła 300 ton. 

Ruskie weszli 

Nietknięty podczas działań wojennych, został zajęty przez wojska radzieckie wraz z całym miastem 9 maja 1945 roku. Magazyny wypełnione były skrzyniami piwa. Nic dziwnego, ze sowiecie zabawiali tam przez kilka miesięcy. W ręce polskiej administracji przekazano browar dopiero w listopadzie. Z 12 000 hektolitrów złocistego trunku na miejscu zostało 650.  

reklama

Zabudowania przedsiębiorstwa położone są w zwartym kompleksie, liczącym ok 20 lat, zniszczone i wymagające ogólnego remontu, szczególnie dachów. Część obiektów stanowią domy mieszkalne, przeznaczone i zajmowane przez pracowników. Poza miastem, przy głównej drodze Nowa Ruda-Kłodzko, w odległości 2 km od przedsiębiorstwa znajdują się należące do niego tereny wodne, przeznaczone do gromadzenia lodu niezbędnego w produkcji piwa - relacjonował urzędnik polskiej administracji. 

Robił wrażenie

Na polskich pionierach rozmiar i organizacja noworudzkiego browaru musiała robić wrażenie.  W skład całego kompleksu wchodziła słodowania, biuro z mieszkaniami, warzelnia, chłodnia i filtrownia. Ponadto hala maszyn, kotłownia, smolarnia, bednarnia i stolarnia, pompownia, magazyn wyrobów gotowych, magazyn butelek, lodownia i piwnice.

reklama

Nie wspominając o płuczkarni beczek, stajni, szopy oraz pięciu budynkach mieszkalnych. Większość murowana lub konstrukcji mieszanej (parter murowany, a piętro drewniane). 

Pomieszczenia przemysłowe przy dzisiejszej produkcji są wystarczające. Przez okres istnienia browaru około 100 lat rozbudowy nie planowano, przez co i konfiguracja browaru stała się jednym wielkim labiryntem o kilku poziomach, gdyż znajduje się na terenie górzystym. Zaznaczyć należy, że urządzenia w stanie obecnym po poczynieniu nieznacznych remontów w zupełności odpowiadają warunkom - czytamy w sprawozdaniu przygotowanym w 1947 roku dla komitetu ekonomicznego rady ministrów. 

Surowiec

Podstawowym problemem, z którym musieli się zmierzyć kierownicy browarów w pierwszych latach powojennych, był brak surowców. Z powodu trudności zdobycia jęczmienia do końca 1945 roku wyprodukowano tylko 1353,23 hl tego trunku oraz 11 hl słodu. 

reklama

Sytuacja surowcowa przedstawia się niekorzystnie i napotyka na wielkie trudności - mówił w styczniu 1946 dyrektor handlowy zjednoczenia przemysłu piwowarsko-słodowego, na posiedzeniu kierowników browarów rejonu Śląsko-Dąbrowskiego.

Wkrótce sytuacja uległa zmianie i  produkcja zaczęła rosnąć.  Noworudzki browar zaliczał się do najważniejszych dostawców piwa w ziemi kłodzkiej. Własna produkcja słodu w pełni zaspokajała zapotrzebowanie. W 1945 roku produkował 1353,24 hektolitry jasnego piwa rocznie. W 1946 r. - było to już 8026,06 hl.; w1947 r. - 10924,80 hl.  Rekord padł w 1949 r. - 16000 hektolitrów. 

Niemcy

W pionierskim okresie trzon załogi browaru stanowili Niemcy. Dopiero potem zaczęto zastępować wysiedlanych po kolei Niemców, Polakami. Pod koniec 1945 roku większość z zatrudnionych 61 pracowników stanowili Niemcy.  Dwa lata później już zaledwie 4, a zatrudnienie spadło do 57 osób. 

reklama

Zaraz po II wojnie światowej wszystkie browary na ziemi kłodzkiej zostały upaństwowione, przynajmniej teoretycznie wyeliminowano konkurencję między nimi. Każdy browar otrzymał z góry swój własny rejon zbytu. Część północna powiatu kłodzkiego była "opanowana" przez browar noworudzki. W pierwszym okresie powojennym browar był własności spółdzielni "Społem". 

Przekształcenia

W marcu 1949 roku zakład przeszedł na własność państwa. 

Przedsiębiorstwo przejęte było i jest browarem produkującym za czasów niemieckich piwa jasne i gatunkowe oraz wody gazowe, a po wyzwoleniu produkuje piwo jasne 9% i pełne oraz piwo słodowe. Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa wynosi do 30 000 hl piwa rocznie - czytamy w protokole zdawczo-odbiorczym z 22 września 1951 roku.

Zakład został włączony do Centralnego Zarządu Przemysłu Fermentacyjnego, oddział we Wrocławiu. Dyrektorem browaru został Włodzimierz Dobrotwir. W latach 1950- 1951 zatrudnienie wynosiło 57 - 58 pracowników, w tym większość robotników i mocno zredukowana  administracja.  W kolejnych latach liczba pracowników uległa dalszym redukcjom. 

Bogatsza oferta 

Zmieniała się także oferta browaru. W 1950 r.,  obejmował piwa jasne (o zawartości ekstraktu 7% i 9% ) pełne (12%) oraz piwo słodowe. Jednak zdecydowanie największą część produkcji stanowiły piwa jasne lekkie.

Jednym z nowych specjałów noworudzkiego browaru było piwo o specyficznej nazwie "Zdrój", na którego etykiecie pojawił się propagandowy slogan: "Wzmożonym wysiłkiem produkcyjnym WITAMY II ZJAZD PZPR". Pojawiło się w 1954 roku, w związku z II Zjazdem PZPR, który w dniach 10-17 marca odbywał się w Warszawie.

W 1955 r. produkcja wzrosła do 29 265 h piwa, szczególnie wrosła w segmencie piwa słodowego i pełnego. Sprzedaż tych trunków realizowano przez sieć PHP w Dzierżonowie, Ząbkowicach, Lądku Zdroju, Głubczycach i Nowej Rudzie oraz w sprzedaży detalicznej.

reklama
Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ

Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM

e-mail
hasło

Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE

reklama
Komentarze (0)

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.

Wczytywanie komentarzy
reklama
reklama
logo