Po co kupiono Hotel Karłów?

Polskie przepisy określają, że park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów. Na etapie prac nad utworzeniem Parku Narodowego Gór Stołowych, który przypomnę został utworzony 16 września 1993 roku, w trakcie negocjacji i rozmów z samorządami, które aby można było powołać park do życia, musiały wydać pozytywną opinię, w związku z czym poszukiwano kompromisu. Kompromisem było wyłączenie z obszaru parku dwóch enklaw: wieś Karłów oraz wyrobisko kamieniołomów radkowskich. Karłów jest niekwestionowaną stolicą Gór Stołowych a także centrum turystycznym zarówno dla Parku Narodowego Gór Stołowych jak i dla gminy Radków. Jednak Karłów posiada atut dostrzegany przez licznie odwiedzających nas turystów (ok. 800 tys. rocznie), natomiast niedoceniany przez dużą część lokalnej społeczności – to krajobraz. Ogromne przestrzenie łąk, zarówno w obrębie Karłowa jak i na przylegających do niego łąk należących do parku, z monumentalnymi dominantami masywów Szczelińca i Skalniaka tworzą krajobraz, jakiego nie spotka się nigdzie poza Górami Stołowymi. Dzięki temu właśnie walorowi nieliczni mieszkańcy Karłowa mają możliwość życia i funkcjonowania. To przyjeżdżający turyści są jedynym źródłem utrzymania mieszkańców. Najpiękniejszym zabytkiem Karłowa jest barokowy budynek dawnego Nadleśnictwa Karłów (Oberfersterei Carlsberg) zbudowany w 1804 roku. Do czerwca ubiegłego roku budynek ten wraz z innymi obiektami i działką o powierzchni ok. 3 ha, były własnością PZU pod nazwą „Hotel Karłów” i świadczyły usługi hotelarsko-gastronomiczne. Przez kilka ostatnich lat obiekt nie prowadził działalności. Na początku ubiegłego roku PZU wystawiło obiekt na sprzedaż. Na decyzję o zakupie nieruchomości wpłynęło kilka elementów, z których każdy miał istotne znaczenie. Wpisywała się ona również w nową koncepcję udostępniania parku i jego oferty edukacyjnej. Cały trzy hektarowy teren nieruchomości był działkami budowlanymi, na których mogły powstać dodatkowe budynki i budowle (prócz trzech już istniejących), które w istotny sposób mogłyby negatywnie wpłynąć na specyficzny i niepowtarzalny krajobraz najpiękniejszej części Gór Stołowych, a co za tym idzie, obniżyć wartość estetyczną Karłowa i otoczenia. Fakt, że na terenie posesji znajduje się niezależne źródło zaopatrzenia w wodę pitną, daje niczym nieograniczone możliwości rozbudowy obiektu w przeciwieństwie do pozostałej części wsi, która jest narażona na deficyt wody wynikający ze zmieniającego się klimatu. W Górach Stołowych w ostatnich kilkunastu latach bardzo mocno obniżył się poziom wód gruntowych. Duża inwestycja hotelarsko – gastronomiczna stanowiłaby konkurencję dla stałych mieszkańców Karłowa, a także Pasterki i miałaby wpływ na obniżenie ich dochodów lub całkowicie ich pozbawiła. Przez posesję przepływa potok Czerwona Woda, który z punktu widzenia ochrony cennych siedlisk przyrodniczych Gór Stołowych należy zabezpieczyć przed dodatkowymi zanieczyszczeniami. Zakupiony obiekt wyposażony jest w oczyszczalnię ścieków. Liczę na to, że po jej modernizacji, wierząc w dobrą współpracę z włodarzami gminy Radków uda nam się skanalizować Karłów i jeszcze lepiej chronić Czerwoną Wodę i powietrze wsi. Specyficzna woń wydobywająca się z tzw. oczyszczalni przydomowych odstraszyła już niejednego turystę. W środkowym biegu potoku Czerwona Woda znajduje się Wielkie Torfowisko Batorowskie, objęte ochroną ścisłą. Na nim, prócz wielu chronionych roślin występuje sosna błotna, która w tym miejscu została odkryta jako nowy gatunek dla świata. Obecnie Park prowadzi duże badania hydrologiczne finansowane z Funduszu Leśnego, które mają odpowiedzieć na pytanie, jak to cenne zbiorowisko chronić przed negatywnymi skutkami zmian klimatu. Zakup nieruchomości związany jest również z koncepcją udostępniania obszaru parku do celów turystycznych i prowadzenia edukacji przyrodniczej. Zawiera ona działania dedykowane każdej gminie są siadującej z Parkiem Narodowym Gór Stołowych. Bardzo nam zależy, aby oferta edukacyjna parku dla gminy Radków była odpowiednia do funkcji jaką pełni Karłów w turystyce Powiatu Kłodzkiego. Praktycznie każdy ze wspomnianych wcześniej 800 tys. turystów, chociaż na chwilę trafia do Karłowa. Do chwili obecnej w gminie Radków nie ma miejsca, w którym byłaby prowadzona przez Park edukacja przyrodnicza. Karłów i zakupiona nieruchomość to miejsce, które musi zostać wyposażone w Muzeum Ochrony Przyrody i Leśnictwa. Tego rodzaju nowoczesny obiekt edukacyjny będzie dodatkowym magnesem przyciągającym miłośników gór i przyrody oraz dobrym uzupełnieniem oferty turystyczno–edukacyjnej gminy Radków. Ochrona przyrody to nie tylko ograniczenia i zakazy. Ochrona przyrody to także wszelkiego rodzaju działania podnoszące świadomość społeczeństwa o konieczności wspólnej troski o środowisko przyrodnicze i zachowanie go dla przyszłych pokoleń. Centrum Szkoleniowo-Edukacyjne Parku Narodowego Gór Stołowych, które powstaje na bazie „Hotelu Karłów” ma się stać wizytówką Karłowa, Parku Narodowego Gór Stołowych, Powiatu Kłodzkiego oraz, co dla mnie jako mieszkańca gminy Radków najważniejsze, wizytówką Radkowa. Bartosz Małek