Zarys dziejów miasta

Schustergasse ( 1736, 1789), Schusterlauben (1736), Schuhmachergasse (1789, 1846), Schuhmacherstraβe ( po 1847 ), Friedrichstraβe lub Haupstraβe ( po 1925), Adolf Hitlerstraβe ( po 1938), Piastów  (po 1945 r). Jedna ze starszych ulic w Nowej Rudzie, położona równolegle do ul. Cmentarnej, po drugiej stronie rzeki Włodzicy.  Z tego powodu była ciągle zagrożona przez wylewy rzeki, czego przykładem mogą być powodzie z 1721 , 1769, 1860 oraz większa ostatnia z 1997 r.
Włodzica – rzeka wypływająca w postaci kilku potoków wachlarzowato rozłożonych na zboczach Gór Suchych i Wzgórz Włodzickich. W górnym biegu do Świerków stanowi granicę pomiędzy Wzgórzami Włodzickimi a Górami Suchymi, w środkowym biegu (płynąc przez Ludwikowice Kł.) oddziela Wzgórza Włodzickie od Wzgórz Wyrębińskich, w dolnym biegu (płynąc przez Włodowice) przeciska się pomiędzy północną i środkową część Wzgórz Włodzickich. Uchodzi do rzeki Ścinawki poniżej zespołu pałacowego w Ścinawce Górnej – Sarnach. Długość rzeki – blisko 20 km. Pierwszy ciąg domów powstał tu jeszcze przed 1567 rokiem. Były to domy leżące we wschodniej części ulicy, tworzące jeden ciąg z zabudowaniami ul. Nadrzecznej. Druga, przeciwległa zachodnia pierzeja ulicy powstała w latach ok. 1567 – 1630. W 1847 roku została wybrukowana jako jedna z pierwszych w mieście, przez co wzrosła jej ranga. Dzieła tego podjął się kamieniarz Ludwig z Legnicy. W 1849 roku postanowiono wyrównać przejście z ul. Piastów do ul. Nadrzecznej i wybudowano most na rzece Woliborce. W I poł. XVIII wieku ulica miała specyficzną zabudowę, którą tworzyły głównie domy szczytowe i podcieniowe, przez co zwano ją „Szewskimi Podcieniami” (Schusterlauben). Zabudowania te strawił pożar z 1721 oraz  1743 r. Po powodzi z 1860 roku wiele domów trzeba było budować od podstaw. Większość obecnych budynków gospodarczych należących do domów mieszkalnych tej ulicy wzniesiono po roku 1875, kiedy to ulica została również zmodernizowana i nieco zyskała na okazałości.
Obecnie ulica jest drogą jednokierunkową, przechodzi nią droga wojewódzka nr 385. Pełni charakter ulicy handlowej, o czym świadczy ciąg sklepów na jej całej długości. Doskonale sprawdziłaby się jako deptak, jednak na razie nie ma możliwości skierowania ruchu kołowego w inne miejsce.

Dom ul. Piastów 1.


Zbudowany w 1815 roku na miejscu dawnych domów podcieniowych. Powstał na zrębie starszych budynków, o czym świadczy jego skomplikowany rzut. Pomimo przekształceń dokonanych w XIX i XX wieku budynek reprezentuje tradycyjne lokalne budownictwo.

Dom ul. Piastów 5.

Budynek wzniesiony w 1786 roku, przebudowany w 1925, kiedy to został podwyższony i rozbudowany o oficyny. Na nowym, neobarokowym portalu, zawarte są w kluczu daty 1786 i 1925.W latach 20 –tych właścicielem domu był lekarz Schönwiese, stąd też jego fasada została ozdobiona reliefem, który przedstawia chorych, znajdujących pomoc u lekarza laską Eskulapa oraz pierwszymi literami nazwiska doktora – Sch. Relief wykonał według projektu noworudzkiego nauczyciela rysunku Hermanna Grossera kłodzki rzeźbiarz Wagner. Scenę tę można zatytułować: „Noc i dzień – choroba i zdrowie”. Dawne tradycje medyczne tego budynku podtrzymuje istniejąca w nim apteka.


Hermann Grosser (1882 – 1953) – malarz i grafik, uczył się we Wrocławiu  w seminarium nauczycielskim. Na Ziemię Kłodzką przybył w 1913 r. Pracował jako nauczyciel w Jodłowie k. Międzylesia, następnie w Spalonej. W Nowej Rudzie osiedlił się       w 1925 r., gdzie został nauczycielem rysunku. Malował pejzaże oraz obrazy religijne               i o tematyce obyczajowo – społecznej. Był wybitnym pedagogiem oraz organizatorem różnorodnych wystaw społecznych i artystycznych dzieci i młodzieży. Po II wojnie światowej osiadł koło Bad Salzuflen (Nadrenia – Westfalia).

Dom ul. Piastów 19.

Zbudowany prawdopodobnie ok. 1600 roku, ostatecznie przebudowany w latach 1890 – 1900. Już w latach 40 – tych XIX wieku na tyłach domu znajdowała się wolno stojąca oficyna, w której swoją pierwszą siedzibę znalazło wydawnictwo W. W. Klambta, przeniesione w latach 50 – tych XIX wieku do nowej siedziby przy ob. ul. M. Kopernika (budynek byłej szkoły poligraficznej, obecnie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2). Zaś oficynę w późniejszym czasie, prawdopodobnie w latach 60 – tych lub 70 – tych, przebudowano na dom ogrodowy. W ten sposób powstał trzykondygnacjowy budynek                 z dachem przyozdobionym attyką  oraz balkonem z ozdobną poręczą i dekoracyjnym daszkiem. Między tymi budynkami wykształtował się ogród, ozdobiony dodatkowo małą architekturą, rzeźbą figuralną oraz dekoracyjnymi wazonami. Obecnie z całego dawnego założenia zachował się tylko dawny dom ogrodowy oraz wolno stojący portal.


Dom ul. Piastów 21.
Jeden z ciekawszych budynków przy tej ulicy, powstał być może pod koniec XVIII wieku, a w 1813 roku był przebudowywany. Istnieje też hipoteza, że został wzniesiony w 1813 roku przy wykorzystaniu dawnych jego murów. Charakterystyczną cechą tego budynku jest późnobarokowy szczyt kształtowany względem krzywych wklęsło – wypukłych, co było w Nowej Rudzie dużą rzadkością. Fasada ozdobiona późnobarokowym kamiennym portalem z kluczem.


Dom ul. Piastów 27.
Być może zbudowany w latach 1700 – 1736, jednak z jego późniejszym powstaniem (1765) na miejscu dawnego domu może świadczyć bardzo wygodna klatka schodowa, czy też powiększenie przestrzeni mieszkalnej domu o wnętrza w oficynie. Dom ten jest przykładem dojrzałego baroku, który na Ziemi Kłodzkiej pojawił się dość późno, t.j. dopiero w latach 70 – tych XVIII w. W trakcie przebudowy dom otrzymał charakter dwukondygnacjowy, szczytowy i dwutraktowy. Posiadał też portal z kluczem, który zawierał datę  1765 i inicjały. Po przebudowie po roku 1961 portal usunięto.


Pomnik św. Jana Nepomucena.
Usytuowano go przy moście, gdzie rzeka Woliborka wpływa do Włodzicy. Na nim łacińska inskrypcja: „EX / PIETATE VOVET / STATVAM LOCVS / IS TE IOANNI SIS / TVTELARIS PRO / TEGE DIVE TVOS.  (Z pobożnego uwielbienia poświęciła ten pomnik tutejsza miejscowość Tobie, Janie. Bądź opiekunem, osłaniaj świętych Twoich). Barokową rzeźbę świętego postawiono w roku 1752, co wynika z chronogramu znajdującego się w treści inskrypcji.

Hotel i restauracja „Romantika”
Budynek, znajdujący się przy Placu Grunwaldzkim 3, usytuowano wzdłuż rzeki Woliborki, jako wydłużony i jednokondygnacjowy. Po pierwszej przebudowie w 1849 roku powstał jako obiekt drewniany i dwukondygnacjowy z drewnianym trapezowym szczytem. Jako obiekt murowany powstał prawdopodobnie w II połowie XIX wieku. Kolejna przebudowa miała miejsce w I poł. XX wieku, kiedy go powiększono o nową część o zarysie łukowym i zbudowano nowy dach. Obiekt modernizowany był także współcześnie.