Zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego

116 dni – tyle czasu minęło odkąd Polska objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Tradycją jest, że każdy kraj prezydencji od 2000 roku organizuje Europejski Dzień Konkurencji i Konsumentów. Tegoroczny, przygotowany przez UOKiK, odbywa się w Poznaniu i potrwa od 24 do 25 listopada. W najważniejszym spotkaniu polskiej prezydencji udział wezmą m.in. Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Leszek Balcerowicz, Joaquín Almunia, Komisarz ds. Konkurencji z Komisji Europejskiej. Tematem spotkania są korzyści, jakie konkurencja przynosi nam wszystkim – czyli konsumentom.
W trosce o słabszych uczestników rynku, Prezes UOKiK może interweniować w przypadku złamania prawa i naruszenia ich zbiorowych interesów. W tym roku zapadło już 179 rozstrzygnięć w tych sprawach. Tak się stało w przypadku dwóch towarzystw ubezpieczeniowych: PZU oraz Uniqa. Urząd wszczął oba postępowania w czerwcu 2011 roku po informacjach przekazanych przez Rzecznika Ubezpieczonych. Wątpliwości Prezes Urzędu wzbudziło postępowanie zakładów ubezpieczeń w przypadku realizowania roszczeń konsumentów o zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego.
Postępowania wykazały m.in., że ubezpieczyciele bezprawnie ograniczają swoją odpowiedzialność z tytułu zawartej z kierowcą umowy ubezpieczenia OC. Zakwestionowane działanie prowadzi do tego, że nie każdy właściciel uszkodzonego podczas kolizji samochodu dostaje zwrot pieniędzy za najęcie auta zastępczego. Zgodnie z praktyką stosowaną przez obu ubezpieczycieli, zwrot kosztów przysługuje osobom, które prowadzą działalność gospodarczą. Konsumenci mogli na to liczyć tylko w wyjątkowej sytuacji. Wtedy, gdy wykazali, że samochód był im niezbędny do życia codziennego (np. dojazd do pracy, do szkoły) i nie mieli możliwości skorzystania z innych środków komunikacji (np. komunikacji publicznej). W pozostałych przypadkach sytuację, w której konsument nie może korzystać z uszkodzonego samochodu ubezpieczyciele traktują jako tzw. szkodę niemajątkową – za którą wynagrodzenie się nie należy.
Zdaniem Prezes UOKiK, każdemu właścicielowi uszkodzonego auta należy się zwrot pieniędzy za najem samochodu zastępczego, ponieważ utrata możliwości korzystania z pojazdu zawsze stanowi szkodę majątkową. Warto podkreślić, że poszkodowany nie musi wykazywać, że uszkodzony samochód jest mu niezbędny do wykonywania pracy lub po prostu do życia codziennego.
Stanowisko Prezes UOKiK jest zgodne z uchwałą Sądu Najwyższego. 17 listopada 2011 roku SN stwierdził, że zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego przysługuje każdemu poszkodowanemu kierowcy. Zakłady ubezpieczeń nie mogą odmawiać zwrotu kosztów osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej.
Prezes UOKiK nakazała ubezpieczycielom zaniechania stosowania niedozwolonych praktyk. Nałożyła także kary pieniężne: na PZU 11 286 707 zł, a na Uniqa 1 069 902 zł. Decyzje Prezes UOKiK nie są prawomocne, przedsiębiorcy mogą odwołać się do sądu.
Wymienione rozstrzygnięcia to zaledwie niewielka część wszystkich działań podejmowanych przez Delegaturę UOKiK w Poznaniu. Od początku 2011 roku wydała ona 22 decyzje związane z naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów i 11 rozstrzygnięć antymonopolowych. Poznańska Delegatura prowadzi także badania i analizy rynku. W tym roku sprawdzała m.in. lokalne rynki odbioru i utylizacji odpadów komunalnych, dostępu do płatnej telewizji oraz rynek syntezatorów mowy dla osób niewidomych i niedowidzących.
Więcej informacji na temat ubezpieczeń w serwisie UOKiK w dziale pytania i odpowiedzi. Bezpłatną pomoc w dochodzeniu swoich praw konsumenci uzyskają u Rzecznika Ubezpieczonych, powiatowych lub miejskich rzeczników konsumentów lub pod numerem telefonu 800 007 707 czynnym od poniedziałku do piątku od 9.00 do 17.00.